Communicatietrends

1. Er zijn 4 miljoen Nederlanders met een beperking.

25% van de Nederlanders is op enigerlei manier beperkt in hun gebruik van internet. Je kunt misschien denken dat jouw bedrijf en/of website en/of app geen bezoekers met een beperking heeft, maar het tegendeel is het geval. Er zijn namelijk 4 miljoen mensen in Nederland met een – ernstige of minder ernstige – beperking, en uiteraard maken zij onderdeel uit van iedere denkbare doelgroep.

Die doelgroep groeit ook nog eens, omdat mensen steeds ouder worden. Toch zijn er nog te veel websites en webshops die daar geen rekening mee houden. Het is alsof je een postkantoor of supermarkt runt waar je via een hoge trap naar binnen moet en de deur ook nog eens weigert of maar half opengaat zodat je je er als klant naar binnen moet wurmen. En eenmaal binnen kun je de teksten van de aanbiedingen niet lezen.

Kom je daar vaak terug, bij zo’n winkel?

Zo zit het ook met veel websites. Ze zijn bijvoorbeeld slecht leesbaar door een te kleine letter. Of te weinig contrast. Een lichtblauwe letter op een oranje ondergrond is misschien mooi en in lijn met de kleuren van je huisstijl maar voor slechter ziende mensen is het een ramp om die tekst te lezen. Ook zwarte letters op een donkerblauwe achtergrond: niet doen.

Een voor minder goed zienden – komt voor bij oude én jonge mensen – slecht leesbare website of een website die voor kleurenblinden een ratjetoe is, levert je een onverantwoord bounce-percentage op.

2. Ook zoekmachines hebben een beperking.

Je beseft het pas als je er nadrukkelijk op wordt gewezen, maar ook zoekmachines zijn beperkt. Heel erg beperkt zelfs. Alle zoekmachines zijn doof, blind en motorisch beperkt. Voor hen is goede toegankelijkheid ook essentieel, je wilt tenslotte graag gevonden worden door Google en Bing. Naast laadtijd leveren goede toegankelijkheid en permanente, leesbare webadressen betere (lees: hogere) resultaten in zoekmachines op. Google houdt ook erg van inclusiviteit, dus indexeert toegankelijke content een stuk beter dan niet-toegankelijke.

3. Niet voor niets stelt de overheid officiële Webrichtlijnen op.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft een aparte website, DigiToegankelijk.nl, als de centrale plek voor informatie over digitale toegankelijkheid. Op deze website vind je heel veel uitleg over toegankelijkheidseisen en informatie om als bedrijf of organisatie zelf aan de slag te gaan met toegankelijkheid.

Voor overheidsinstanties trad eind december 2016 al de nieuwe Europese richtlijn voor de toegankelijkheid van websites en mobiele applicaties in werking. Met de richtlijn wil Europa bijdragen aan een samenleving waarin niemand wordt buitengesloten. In lijn met het Europese beleid zijn de Nederlandse Webrichtlijnen vervangen door de Europese standaard EN 301 549.

Deze Europese richtlijn is omgezet in een wetsvoorstel en na een lang traject is dit voorstel in februari van dit jaar aangenomen door de Tweede Kamer. De wettelijke verplichting ‘digitale toegankelijkheid overheid’ (Wdo) gaat in per 23 september 2020. Toegankelijkheid is dan een wettelijke verplichting.

Maar hoe dan ook, verplicht of niet, jij wilt toch ook niemand op voorhand buitensluiten? Maak je website en app dus optimaal toegankelijk. En dan volgt bruikbaarheid en gebruikersvriendelijkheid van vanzelf.

Verwar hierbij niet usability met toegankelijkheid. Als de UX (gebruikerservaring) niet goed is, kan de bezoeker nog altijd wel informatie vinden als zij of hij echt wil. Bij niet toegankelijke websites zijn er dingen die ertoe leiden tot dat de website voor sommige mensen helemaal niet bruikbaar is. Ook al wil men heel graag. Start dus met de toegankelijkheid en in de meeste gevallen heeft dat ook een heilzaam effect op de bruikbaarheid/UX.

4. Toegankelijk maken van je website is vaak niet moeilijk.

Veel webcontent is vrij gemakkelijk en snel toegankelijk te maken.

• Bijvoorbeeld met een beter, groter en duidelijker leesbaar lettertype – zoals bijvoorbeeld op de site van Multicopy, die je nu leest.
• Zorg voor goed en makkelijk vergrootbare tekst, tot zeker 200% – veel browsers kunnen dat vanzelf al maar zorg dan dat je website niet ineens een heel andere vorm aanneemt.
• Goed kleurcontrast is ook van belang. Video’s moet je het liefste ondertitelen en voorzien van audiodescriptie. Zorg dat je mediaspeler een volumeregeling heeft.
• Pdf’s moeten toegankelijk zijn.
• Blinden kunnen een muisaanwijzer niet zien, dus van afbeeldingen en knoppen waarvan geen tekstequivalent aanwezig is, kunnen zij geen gebruik maken.
• Zorg ook voor grote afbeeldingen, kleine afbeeldingen zijn moeilijk zichtbaar voor heel veel mensen. Maak ook invulformulieren niet te priegelig.
• Bij invulformulieren is het zaak om heel duidelijk aan te geven welk veld niet goed is ingevuld. Bij veel bedrijven wordt dat veld uitsluitend voorzien van een rood randje of een rood kruisje. Maar dat is voor sommige mensen echt moeilijk te zien. Gebruik dus duidelijker manieren van feedback. Desnoods met gesproken tekst, of met duidelijke aanwijzingen in een groot lettertype.
• Denk ook aan kleurenblinde mensen als je rood of groen gebruikt als code voor fout en goed. Rood en groen zijn juist voor kleurenblinden moeilijk te onderscheiden.
• Let ook op de stijl van je teksten. Maak zinnen niet te lang en te ingewikkeld, en gebruik geen onnodig moeilijke woorden.
• Vermijd veel bewegende, flitsend en knipperende beelden en plaatjes. Video’s die automatisch beginnen met afspelen, wat je heel veel ziet op krantensites en websites van vakbladen, zijn een ergernis voor mensen die gauw schrikken van onverwachte beelden en geluiden.

5. Kijk vooral ook naar mobiele toegankelijkheid.

Je wilt ook op mobiele telefoons een optimale lees- en zichtbaarheid van je website of webshop en/of apps. Zeker nu de smartphone officieel het meest gebruikte apparaat is om online te gaan.

Voorbeeld: je website moet het liefste responsive zijn. Nog een voorbeeld: veel mobiele telefoons ondersteunen geen Flash, dus gebruik je ook geen Flash maar andere programma’s.

6. Je verdient je extra kosten altijd terug.

Je website en/of app toegankelijk bouwen kost extra tijd en geld. Logisch, je moet er meer aandacht aan besteden. Maar de extra ontwikkeltijd van pakweg 10% is een kleine investering die erg de moeite waard is. De opbrengsten van toegankelijkheid zijn daar een veelvoud van. Je wilt blinden en slechtzienden, doven en slechthorenden, en mensen met kleurenblindheid, een motorische handicap, dyslexie, laaggeletterdheid of concentratieproblemen namelijk ook bereiken. Ook mensen met een functiebeperking hebben geld om te besteden en hebben spullen, diensten en service nodig. Dus ook dat zijn jouw klanten of potentiële klanten – tenminste, als je toegankelijk bent.

7. Met goede toegankelijkheid is hulpapparatuur makkelijker te gebruiken.

Veel mensen met een functiebeperking maken gebruik van hulpapparaten om taken zoals lezen of navigeren uit te kunnen voeren. Denk aan alternatieve toetsenborden voor mensen met een lichamelijke beperking, of alternatieve aanwijsapparatuur voor mensen die geen muis kunnen gebruiken of die alleen maar kunnen bedienen met hun voeten of hoofd- en oogbewegingen.

Dan is er nog de brailleleesregel, een hulpmiddel dat tekst op een website kan omzetten naar braille.

En, ook heel handig, screenreaders, die tekst op een beeldscherm voorlezen. Kijk bijvoorbeeld naar ReadSpeaker, een tool die tekst op een webpagina hardop voorleest.